Açılış Seansında Fiyat Belirleme Mekanizması
2025-04-04 06:37:03 tarihinde derlendi
Açılış seansında fiyat belirleme mekanizması, Borsa İstanbul'da günlük işlemlerin başlangıcında referans fiyatları oluşturan özel bir süreçtir. Tek fiyat yöntemiyle, en yüksek işlem hacmini sağlayan fiyat seviyesi belirlenir. Yatırımcılar limit emirleri girerek bu sürece katılır. Açılış fiyatları, piyasa duyurularının fiyatlara yansıtılmasında ve günlük trendin belirlenmesinde kritik rol oynar.
Açılış Seansında Fiyat Belirleme Mekanizması
Açılış seansında fiyat belirleme mekanizması, Borsa İstanbul'da günlük işlemlerin başlangıcında uygulanan özel bir fiyat keşif sürecidir. Saat 09:30-10:00 arasında gerçekleşen bu seansta, tek fiyat emir toplama yöntemi kullanılır. Yatırımcılar emirlerini girerler ancak eşleşme seansın sonunda gerçekleşir. Sistem, en yüksek işlem hacmini sağlayan fiyatı açılış fiyatı olarak belirler. Bu mekanizma, gece birikmiş haberlere piyasanın dengeli tepki vermesini sağlar ve manipülatif işlemlere karşı koruma sağlar.
Borsa İstanbul Fiyat Kuralları
Borsa İstanbul Fiyat Kuralları, yatırımcıların piyasada sağlıklı bir şekilde işlem yapabilmesi için belirlenmiş önemli düzenlemelerdir. Bu kurallar, pay piyasasında fiyat adımları, maksimum ve minimum fiyat limitleri, volatilite bazlı tedbir sistemi (VBTS) ve devre kesici uygulamalarını kapsar.
Fiyat adımları, hisse senetlerinin işlem görebileceği minimum fiyat değişimini ifade eder. Borsa İstanbul'da hisse fiyatına göre değişen kademeli bir fiyat adımı yapısı bulunmaktadır. Örneğin, 0-19,99 TL arasındaki hisseler için fiyat adımı 0,01 TL iken, daha yüksek fiyatlı hisseler için bu adım artmaktadır.
Fiyat marjları ise bir hisse senedinin bir işlem günü içerisinde hareket edebileceği alt ve üst limitleri belirler. Genel olarak baz fiyatın ±%20'si olarak uygulanmaktadır. Ancak bazı özel durumlar, birincil piyasa işlemleri ve yeni kotasyon durumlarında farklı marjlar uygulanabilir.
Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS), olağandışı fiyat ve miktar hareketlerini tespit ederek piyasanın manipülasyondan korunmasını sağlar. Şüpheli durumlarda ilgili hisse senedi VBTS kapsamına alınabilir ve brüt takas, açığa satış yasağı gibi tedbirler uygulanabilir.
Devre kesici uygulaması ise ani fiyat dalgalanmalarında alım-satım işlemlerinin geçici olarak durdurulmasını sağlar. Bu sistematik yaklaşım, piyasada dengenin yeniden sağlanması için önemli bir mekanizmadır.