Özel İşlem Bildirimleri
2025-04-04 06:37:03 tarihinde derlendi
Özel işlem bildirimleri, Borsa İstanbul'da normal piyasa koşullarında gerçekleştirilmesi zor olan büyük hacimli alım-satımların duyurulması ve kaydedilmesi için kullanılan bir mekanizmadır. Bu işlemler genellikle ana hissedarlar veya kurumsal yatırımcılar arasında gerçekleşir ve piyasaya şeffaflık sağlamak amacıyla kamuya açıklanır. İşlem anında fiyat üzerinde bir baskı oluşturmaz.
Özel İşlem Bildirimleri
Özel işlem bildirimleri, Borsa İstanbul'da büyük miktarlı alım-satımların normal piyasa düzenini bozmadan gerçekleştirilmesini sağlayan bir mekanizmadır. Bu işlemler, normal seans içinde ancak ana piyasadan ayrı olarak, önceden belirlenen fiyat ve miktarlar üzerinden yapılır. Genellikle kurumsal yatırımcılar tarafından tercih edilen bu yöntem, piyasa şeffaflığını korurken büyük hacimli işlemlerin fiyatlara aşırı etkisini engeller. İşlem bilgileri gerçekleşmenin ardından kamuya açıklanarak tüm piyasa katılımcılarının bilgilendirilmesi sağlanır.
Borsa İstanbul Fiyat Kuralları
Borsa İstanbul Fiyat Kuralları, yatırımcıların piyasada sağlıklı bir şekilde işlem yapabilmesi için belirlenmiş önemli düzenlemelerdir. Bu kurallar, pay piyasasında fiyat adımları, maksimum ve minimum fiyat limitleri, volatilite bazlı tedbir sistemi (VBTS) ve devre kesici uygulamalarını kapsar.
Fiyat adımları, hisse senetlerinin işlem görebileceği minimum fiyat değişimini ifade eder. Borsa İstanbul'da hisse fiyatına göre değişen kademeli bir fiyat adımı yapısı bulunmaktadır. Örneğin, 0-19,99 TL arasındaki hisseler için fiyat adımı 0,01 TL iken, daha yüksek fiyatlı hisseler için bu adım artmaktadır.
Fiyat marjları ise bir hisse senedinin bir işlem günü içerisinde hareket edebileceği alt ve üst limitleri belirler. Genel olarak baz fiyatın ±%20'si olarak uygulanmaktadır. Ancak bazı özel durumlar, birincil piyasa işlemleri ve yeni kotasyon durumlarında farklı marjlar uygulanabilir.
Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS), olağandışı fiyat ve miktar hareketlerini tespit ederek piyasanın manipülasyondan korunmasını sağlar. Şüpheli durumlarda ilgili hisse senedi VBTS kapsamına alınabilir ve brüt takas, açığa satış yasağı gibi tedbirler uygulanabilir.
Devre kesici uygulaması ise ani fiyat dalgalanmalarında alım-satım işlemlerinin geçici olarak durdurulmasını sağlar. Bu sistematik yaklaşım, piyasada dengenin yeniden sağlanması için önemli bir mekanizmadır.