Borsa İstanbul Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi
2025-04-04 06:37:03 tarihinde derlendi
Borsa İstanbul Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS), olağandışı fiyat ve miktar hareketlerini tespit ederek piyasa manipülasyonlarını önlemeyi amaçlar. Sistem, belirli eşikleri aşan hisse senetlerine kredili işlem, açığa satış kısıtlaması veya brüt takas uygulaması gibi tedbirler getirir. VBTS, piyasa bütünlüğünü koruyan ve yatırımcıları koruyan otomatik bir mekanizmadır.
Borsa İstanbul Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi
Borsa İstanbul Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS), piyasalarda aşırı oynaklık gösteren menkul kıymetlere yönelik geliştirilen koruyucu bir mekanizmadır. Sistem, olağandışı fiyat ve miktar hareketlerini belirli algoritmalarla tespit ederek otomatik olarak devreye girer. VBTS kapsamında, kredili işlem ve açığa satış yasağı, brüt takas uygulaması gibi çeşitli tedbirler uygulanabilir. Bu önlemler genellikle 1 ay süreyle geçerli olur ve gerekirse uzatılabilir. VBTS, manipülatif işlemleri önleyerek piyasa güvenilirliğini artırır ve küçük yatırımcıları korur.
Borsa İstanbul Fiyat Kuralları
Borsa İstanbul Fiyat Kuralları, yatırımcıların piyasada sağlıklı bir şekilde işlem yapabilmesi için belirlenmiş önemli düzenlemelerdir. Bu kurallar, pay piyasasında fiyat adımları, maksimum ve minimum fiyat limitleri, volatilite bazlı tedbir sistemi (VBTS) ve devre kesici uygulamalarını kapsar.
Fiyat adımları, hisse senetlerinin işlem görebileceği minimum fiyat değişimini ifade eder. Borsa İstanbul'da hisse fiyatına göre değişen kademeli bir fiyat adımı yapısı bulunmaktadır. Örneğin, 0-19,99 TL arasındaki hisseler için fiyat adımı 0,01 TL iken, daha yüksek fiyatlı hisseler için bu adım artmaktadır.
Fiyat marjları ise bir hisse senedinin bir işlem günü içerisinde hareket edebileceği alt ve üst limitleri belirler. Genel olarak baz fiyatın ±%20'si olarak uygulanmaktadır. Ancak bazı özel durumlar, birincil piyasa işlemleri ve yeni kotasyon durumlarında farklı marjlar uygulanabilir.
Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS), olağandışı fiyat ve miktar hareketlerini tespit ederek piyasanın manipülasyondan korunmasını sağlar. Şüpheli durumlarda ilgili hisse senedi VBTS kapsamına alınabilir ve brüt takas, açığa satış yasağı gibi tedbirler uygulanabilir.
Devre kesici uygulaması ise ani fiyat dalgalanmalarında alım-satım işlemlerinin geçici olarak durdurulmasını sağlar. Bu sistematik yaklaşım, piyasada dengenin yeniden sağlanması için önemli bir mekanizmadır.